- Info@SaminRay.Com
- 88866172 021
هوش مصنوعی چیست؟
امروزه کمتر کسی را در سطح کره خاکی می توان یافت که واژه هوش مصنوعی به خصوص اصطلاح AI را تا به حال نشنیده باشد. واژه هوش مصنوعی به تدریج در حال رخنه به تمام زوایای مختلف زندگی بشر درعصر حاضر است.تعاریف متعددی برای واژه هوش مصنوعی در ادبیات موضوعی ارائه شده است، شاید تعریف جان مکارتی از هوش مصنوعی را بتوان بعنوان یکی از بهترین تعاریف ارائه شده برای این واژه در نظر گرفت.
هوش مصنوعی چیست؟
امروزه کمتر کسی را در سطح کره خاکی میتوان یافت که واژه هوش مصنوعی به خصوص اصطلاح AI را تا به حال نشنیده باشد. واژه هوش مصنوعی به تدریج در حال رخنه به تمام زوایای مختلف زندگی بشر درعصر حاضر است. هوش مصنوعی با ظرفیت و قابلیت هایی که در چند دهه اخیر از خود نشان داده توانسته تبدیل به یک چوب جادویی برای دگرگونی بسیاری از فرآیندهای سنتی شود. انسان با این چوب جادویی توانسته بسیاری از مفاهیم نظیر رانندگی، هنر، صنعت، پزشکی و بسیاری دیگر از زمینهها را متحول کند. به عنوان مثال در ۳۰ نوامبر سال ۲۰۲۲ شرکت تحقیقاتی OpenAI یکی دیگر از محصولات خود را با عنوان ChatGPT در معرض استفاده عموم قرار داد و در ۴ دسامبر تخمین زده شد که بیش از یک میلیون کاربر از آن استفاده کرده اند. عمده شهرت OpenAI بخاطر محصولات بی نظیر سابق آنها نظیر DALL.E و Whisper است. ایلان ماسک که یکی از بنیانگذاران OpenAI است گفت: "ChatGPT به صورت ترسناکی خوب است، در حال حاضر ما با هوش مصنوعی بسیار قوی خطرناک فاصله چندانی نداریم". تواناییهای ChatGPT بسیار حیرت آور هستند از پاسخ به سوالات ساده تا نگارش مقاله، توصیف یک اثر هنری با جزییات زیاد، مشارکت در بحثهای فلسفی، کدنویسی و ارائه ایدههای خلاقانه برای نحوه گذراندن تعطیلات آخر هفته همگی از تواناییهای مدل هوش مصنوعی ChatGPT هستند [1]. این تنها نمونه ای از دستاوردهای هوش مصنوعی تا به امروز است نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که این مسیر همچنان ادامه دارد و در حال حاضر ما در ابتدای این مسیر قرار داریم.
تعاریف متعددی برای واژه هوش مصنوعی در ادبیات موضوعی ارائه شده است، شاید تعریف جان مکارتی از هوش مصنوعی را بتوان بعنوان یکی از بهترین تعاریف ارائه شده برای این واژه در نظر گرفت. جان مکارتی که برای اولین بار واژه هوش مصنوعی را وارد ادبیات کرد معتقد است "هوش مصنوعی علم و مهندسی ساخت ماشینهای هوشمند، به ویژه برنامههای کامپیوتری هوشمند است. هوش مصنوعی مجموعهای از فعالیتها برای درک هوش انسانی توسط کامپیوترها است با این تفاوت که هوش مصنوعی مجبور نیست خود را به روشهای ملموس بیولوژیکی محدود کند". فرضیه هوشمند شدن ماشینها اولین بار توسط آلن تورینگ (Alan Turing) در ۱۹۵۰ با مقاله "ماشینهای محاسبه گر و هوشمند" مطرح شده است [2]. در این مقاله، تورینگ که اغلب از او به عنوان "پدر علوم کامپیوتر" نیز یاد میشود، این سوال را مطرح میکند: "آیا ماشینها میتوانند فکر کنند؟" در آنجا، او آزمایشی را ارائه میدهد که اکنون به نام "آزمون تورینگ" معروف است، که در آن یک بازجوی انسانی سعی میکند بین پاسخ متنی کامپیوتری و انسانی تمایز قائل شود [3]. برنامه کامپیوتری که میتوانست انسان بازجو را فریب دهد و ماهیت خود را پنهان کند به عنوان یک برنامه هوشمند تلقی میشد.
داده در دنیای امروز که با سرعت فراوان به سمت دیجیتال شدن حرکت میکند یک عنصر اساسی محسوب میشود. در دنیای امروز به صورت فزاینده ای داده تولید و ذخیره میشود. داده خوراک اصلی مدلهای هوش مصنوعی است. در واقع هوش مصنوعی با در اختیار داشتن داده کافی میتواند بسیاری از مسائل پیچیده را درک کند، بیاموزد و برای آنها پاسخ مناسب بیابد.
انواع هوش مصنوعی:
در خصوص انواع هوش مصنوعی یک دستهبندی بسیار کلی وجود دارد که هوش مصنوعی را به دودسته هوش مصنوعی محدود (Narrow AI) و هوش مصنوعی جامع (General AI) تقسیمبندی میکند.
هوش مصنوعی محدود شامل الگوریتمهای یادگیری است که تنها قادر به انجام یک وظیفه مشخص است و توانایی انتقال دانش به دست آمده از وظایف مختلف به سایر وظایف را بهصورت خودکار ندارد. الگوریتمهای تشخیص چهره، خودروهای خودران، چتباتها، مدلهای نگهداری پیشگیرانه از انواع محصولات حوزه هوش مصنوعی محدود هستند.
هوش مصنوعی جامع قرابت زیادی باهوش انسانی دارد. سیستم هوش مصنوعی جامع، سیستمی است که توانایی انجام بسیاری از کارهای یک انسان را با دقت بیشتری دارد. هوش مصنوعی جامع مفهومی از یک ماشین با هوش جامعی است که میتواند فکر کند، بفهمد و یاد بگیرد و از این هوش برای حل مسائل در شرایط مختلف نظیر انسان استفاده کند.
در حال حاضر سیستمهای هوش مصنوعی جامع تنها در فیلمهای علمی تخیلی وجود دارند و سیستمهای هوش مصنوعی فعلی همگی در دسته هوش مصنوعی محدود تقسیمبندی میشوند [4]. علاوه بر دستهبندیهای فوق اخیراً دستهبندی جدید دیگری با عنوان هوش مصنوعی فوقالعاده (Super AI) مطرح شده است. سیستم هوش مصنوعی فوقالعاده سیستم هوش مصنوعی است که تواناییهای بهمراتب بیشتر از هوش انسانی از خود بروز میدهد و میتواند سطحی از هوشمندی را ارائه دهد که پیش از آن نظیر آن مشاهده نشده باشد [5].
مراجع:
[1] https://www.zdnet.com/article/what-is-chatgpt-and-why-does-it-matter-heres-what-you-need-to-know
[2] https://redirect.cs.umbc.edu/courses/471/papers/turing.pdf
[3] https://www.ibm.com/cloud/learn/what-is-artificial-intelligence
[4] Narrow AI and General AI: What is the Difference Between Them (knowledgenile.com)